تاریخ و ادبیات ایران زمین

چند وقت پیش نسکی مطالعه کردم که در رابطه با کشتی با چوخه که یادگار پهلوانان کهن خراسان است بود. نویسنده در این کتاب از تاریخچه کشتی باچوخه، مسایل فرهنگی و اجتماعی آن و حکایات مربوط به آن مفصل سخن گفته است، اما در بخشی از آن از پیدایش ورزش کشتی هم یاد کرده است که بی مناسبت ندیدم یاد و نگاهی کوتاه به آن داشته باشم.
کلمه کشتی همان کلمه «کستی» به معنای کمربند مخصوص زردشتیان، در معنای گلاویز شدن دو تن با یکدیگر برای زور آزمایی و زمین زدن هم نیز استعمال شده است.
باید توجه داشت لفظ کشتی را اگر بتوانیم به طریقی به کلمه «کستن» به معنی کوفتن و کوبیدن ارتباط بدهیم و هم خانواده بدانیم به هیچ وجه نمی توانیم آن را با کلمه «کشتن» به معنی هلاک کردن و مقتول کردن مربوط بدانیم.از ابتدای خلقت بشر یا جانوران زورآزمایی به طور فطری در وجود انسان و حیوان بوده و رو به تکامل گذاشته است و انسان های اولیه به علت رشد فکری برای دفاع از خود در برابر دشمن و یا حیوانات درنده به فکر ساختن ابزار و یاد گرفتن فنون دفاع شخصی افتاد ه اند.
اگر یک کمیسر زرنگ و برجسته دستور صحنه سازی درگیری های انسان های اولیه را بازسازی و مجسم بکند در می یابیم وقتی یک نفر با چوبدستی و یا با هر ابزار به نفر مقابل حمله می کرد و طرف مقابل با بدل کردن و عکس العمل مناسب از اصابت آن ابزار به خود دفاع می کرد در نتیجه دو حریف به هم نزدیک می شدند، پنجه در پنجه هم به زورآزمایی می پرداختند و در این مبارزه به هر صورت ممکن از خود دفاع و به حریف ضربه وارد می کردند. به هر طریق با مشت، لگد، گاز گرفتن یا انگشت به چشم حریف فرو بردن تا این که بتوانند حریف را فراری یا تسلیم یا بکشند. برای بقاء و زندگی کردن انسان به فکر ابداع فن و فنون و بدل آنها افتاده و ابزار آلات جنگ و دفاع از خود را ساخته است و فنون و بدل و ابزار و اصل غافلگیری را خوب یاد گرفت تا در مواقع لزوم به بهترین نحو و کارایی لازم از آن استفاده کنند. احتیاج به تمرین و تکرار فنون داشتند و برای پیشرفت این کار حتماً می بایست چند نفر در یک جا جمع می شدند و این فنون را تمرین می کردند، بستگی به هوش و ذکاوت و استعداد نفر بوده که هر کسی با پیشروی زمان آنها هم با ساختن و ابداع فن و ابزار به پیش می رفتند که ادامه همه این کارها به مرور زمان پیشرفت و تکامل پیدا کرده و به صورت قانونمند در آمده که نتیجه اش همین رشته های ورزشی گوناگون از جمله کشتی است.