تاریخ و ادبیات ایران زمین

در جریان سمپوزیوم بین المللی که به مناسبت دو هزار و یکصد و پنجاهمین زادروز «سیما کوی آن» (شیوما چی ان) نخستین مورخ بزرگ چین برگزار شده است، خلاصه ای از برخی از فصول کتاب او در رسانه ها انتشار یافت. این سمپوزیوم در زادگاه او در شهر «هان چنگ» چین و در جوار مقبره او که به همان صورت نگهداری می شود برگزار شده است.
«شیوما» تاریخ چینیان را تا زمان درگذشت خود و وضعیت ملل آسیایی را جمع آوری کرد که از او باقی مانده است. او در فصلی از کتاب خود به نقل از «ژانگ» که به مدت ۱۳ سال (منتهی به سال۱۲۵ پیش از میلاد) در مناطق غرب چین از جمله وطن ما سیر و سفر کرده بود، از ایران به نام کشور آنکسی (آنتسی) نام برده و نوشته است که ایرانیان بر منطقه وسیعی از جهان، از شمال داکسیا (بلخ) تا شندو (هند) و دریای مرکزی (مدیترانه) حکومت دارند. در مرز شمالشرقی این سرزمین پهناور، اقوام بدون حکومت و قانون از جمله دایوان ها (قزاقستان و قرقیزستان کنونی) به سر می برند. ایرانیان مردمانی نجیب، بزرگوار و مهربان هستند، عادت به آزار تازه واردین ندارند، کشاورز، دامدار و صنعتگر هستند. این مردمان صدها شهر کوچک و بزرگ دارند که این شهرها دارای دیوار و دروازه و بازار هستند. با این که ارتشی بزرگتر از همه کشورها دارند با غارتگری و برده گرفتن زندگی نمی کنند. دارای دادگاه و قانون هستند. هر آبادی دارای یک رئیس منتخب اهالی است (دهکان). شاه را یک شورا انتخاب می کند (مهستان) و بلافاصله پس از انتخاب شاه تازه، سکه های رایج تغییر می کند و تصویر شاه جدید بر سکه ها ضرب می شود. سکه ها عموماً از نقره هستند (در آن زمان اشکانیان بر ایران حکومت می کردند). مردم شندو (هند) پارچه های بافته شده از تارهای بوته کنف (چتایی) را با فیل و شتر به آنکسی (ایران) می آورند و می فروشند که ما (چینی ها) باید با یافتن راهی به دور از طوایف غارت گر (که بعداً جاده ابریشم نام گرفت) به این کشور پارچه بفرستیم. راه های کاروان رو ایران امن است. پایتخت ایران در کنار یک رودخانه بزرگ در منطقه ای گرمسیری قرار گرفته است (تیسفون، نزدیک بغداد امروز) و...
شیوما در کتاب خود از سرزمین بین النهرین (مزوپوتامیا قسمتی از عراق امروز که میان دو رود دجله و فرات قرار گرفته است) به نام «تیائوژی» یاد کرده و نوشته است که یک ایالت ایران است و ایران چند ایالت دیگر تا دریا در آن سوی تیائوژی دارد و در سرزمین ایران، همه به یک زبان سخن می گویند و ما (گروه ژانگ) در طول ده ها هزار لی (هر «لی» ۵۳۰ متر) سفر خود در ایران مترجم مان را تغییر ندادیم. آداب و رسوم ایرانیان و حتی غذایشان هم یکسان است و بهترین غذا را برای تازه وارد می آورند، هر چند که ظاهری فقیر داشته باشد. ایرانیان آب و خاک را آلوده نمی کنند و دروغ نمی گویند و از فریبکاری و دغلکاری متنفرند و مردمانی سخاوتمند هستند و توشه راه به میهمان خود می دهند.

به نقل از روزنامه همشهری در تاریخ ۲۶ امرداد ۱۳۸۴ خورشیدی

چه نیکو که خوبیها ی ما ایرانیان در نوشته های مورخان غیر ایرانی به نگارش در آمده است.
خوشتر آن باشد که سر دلبران. گفته آید در حدیث
پاینده ایران